1. Khái niệm về bệnh
- Là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm của loài chó do virus gây ra. Biểu hiện đặc trưng của bệnh là hiện tượng viêm dạ dày - ruột có xuất huyết.
- Bệnh có ở khắp nơi trên thế giới, ở Việt Nam bệnh thường xuyên xảy ra và gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi chó.
2. Mầm bệnh
- Virus nằm trong họ Parvoviride, nhóm Parvovirus và thuộc typ II (typ I không gây bệnh), là 1 ADN virus có hình cầu, kích thước khoảng 18 – 24 hm với cấu trúc capxit gồm 32 capxome, nhân là 1 phân tử ADN một sợi.
- Virus có tính hướng tế bào niêm mạc đường tiêu hóa và các tế bào thuộc hệ thống miễn dịch của cơ thể.
- Virus được đào thải qua phân và tồn tại lâu ngoài môi trường.
- Virus không bền với nhiệt độ cao và nhanh chóng bị tiêu diệt bởi các chất sát trùng thông thường.
3. Dịch tễ học
3.1. Loài mắc bệnh
-
- Thường gặp ở chó từ 1 – 12 tháng tuổi. Khi bệnh xảy ra thường lây lan nhanh và gây chết hàng loạt chó con (tỷ lệ chết cao 90 – 100%).
- Chó trưởng thành, bệnh không gây chết nhưng chó thường mang và đào thải virus, đó là nguồn bệnh nguy hiểm.
Bệnh xảy ra quanh năm nhưng thường thấy vào mùa hè khi thời tiết nóng ẩm mưa nhiều.
3.2. Đường xâm nhập và cách lây lan
-
- Lây trực tiếp từ con ốm sang con khỏe qua tiếp xúc.
- Lây gián tiếp, virus thường theo thức ăn, nước uống vào đường tiêu hóa của con vật khỏe rồi xâm nhập vào máu để gây bệnh.
3.3. Cách sinh bệnh
-
-
- Virus có tính hướng tế bào niêm mạc đường tiêu hóa và các tế bào có thẩm quyền miễn dịch thuộc hệ thống miễn dịch của cơ thể.
- Sau khi xâm nhập vào đường tiêu hóa, virus tấn công vào các tế bào niêm mạc ruột gây hiện tượng viêm dạ dày – ruột cấp tính và gây ỉa chảy. Sau đó virus xâm nhập vào máu, hạch lympho, nhân lên trong các tế bào bạch cầu, phá hủy bạch cầu làm giảm số lượng bạch cầu, gây suy giảm miễn dịch.
-
4. Triệu chứng
Thời gian nung bệnh khoảng 7 ngày. Bệnh thường biểu hiện ở 3 dạng chủ yếu như sau:
4.1. Dạng đường ruột
- Đây là dạng phổ biến nhất thường mắc ở chó từ 6 – 12 tuần tuổi.
- Chó sốt kéo dài từ lúc phát bệnh đến lúc chó bị đi ỉa chảy nặng. Con vật ủ rũ, ít ăn hoặc bỏ ăn, nôn mửa. Chó đi ỉa chảy, phân có màu hồng hoặc có lẫn máu tươi, có lẫn cả niêm mạc ruột và chất keo nhầy, phân có mùi tanh đặc trưng như ruột cá mè phơi nắng. Chó thường chết do ỉa chảy mất nước, mất cân bằng điện giải, sốc do nội độc tố hoặc nhiễm trùng thứ phát. Những con khỏi bệnh có miễn dịch lâu dài.
4.2. Dạng viêm cơ tim
-
- Dạng này hay gặp ở chó con 4 – 8 tuần tuổi. Chó bệnh bị suy tim cấp do virus tấn công gây hoại tử cơ tim. Con vật thường chưa biểu hiện triệu chứng gì nhưng lăn ra chết đột ngột.
- Những trường hợp khác có thể thấy chó biểu hiện thiếu máu nặng, niêm mạc nhợt nhạt hay thâm tím, thở khó, nôn mửa, kêu la rồi lăn ra chết.
4.3. Dạng kết hợp tim – ruột
-
-
- Gặp ở chó 6 – 16 tuần tuổi, con vật chết nhanh sau 24h tính từ khi có triệu chứng đầu tiên, do ỉa chảy nặng, thiếu máu, sốc tim và phù phổi.
-
5. Chẩn đoán
Chủ yếu dựa vào triệu chứng lâm sàng
- Giống nhau: Cả hai bệnh đều mắc ở chó con và đi ỉa chảy phân có máu.
- Khác nhau:
- Bệnh Care:
- Sốt có quy luật
- Phân có màu cafe
- Có biểu hiện thần kinh
- Xuất hiện các nốt sài trên
- Bệnh Care:
-
- Bệnh Pavovirus:
- Sốt liên tục
- Phân có màu hồng
- Có mùi tanh đặc trưng như mùi ruột cá mè phơi nắng
- Bệnh Pavovirus:
6. Phòng và trị bệnh
6.1. Phòng bệnh
-
- Thực hiện tốt công tác vệ sinh thú
- Tiêm phòng vacxin cho chó, vacxin được tiêm phòng cho chó bắt đầu từ 6 – 7 tuần tuổi, nhắc lại sau 3 – 4 tuần và định kỳ tái chủng 1 lần/năm.
6.2. Điều trị
- Nguyên lý điều trị bệnh này là kịp thời bổ xung nước và chất điện giải, tăng cường sức đề kháng và đề phòng nhiễm trùng kế phát.
- Hộ lý: Cách ly con vật ốm, để ở nơi sạch sẽ, thoáng mát, tránh mọi kích thích từ bên ngoài, cung cấp đủ nước uống đặc biết tránh cho chó uống nước bẩn
Cần thực hiện các bước sau đây
- Cắt nôn: Tiêm dưới da atropin hay primeran
- Bổ xung nước và chất điện giải: Cho uống ozeron 5%, tiếp nước muối sinh lý 0,9% hay đường gluco 5% vào tĩnh mạch khoeo chó.
- Cầm máu: Tiêm Vitamin K.
- Cầm ỉa chảy: Cho uống thuốc đặc trị tiêu chảy chó mèo (ADP), Imudium hay Bisepton, 1 lần/ngày.
- Chống bội nhiễm: Tiêm kháng sinh như Gentamycine, Streptomycine + Penicilline, Enroflox…
- An thần: Dùng các loại thuốc có tính chất an thần
- như Seduxen, Meprobamat, Novocain, Analgin.
- Tăng cường sức đề kháng, trợ sức, trợ lực: Sử dụng các loại thuốc như Spartein, Vitamin C, Vitamin B1, Vitamin B12…